Κυριακή 1 Ιουλίου 2012

Το εκπαιδευτικό κοινωνικό δίκτυο Edmodo στη διδακτική πράξη


Η παρέμβαση που περιγράφεται υποβλήθηκε στη δράση Μάθηση 2.0 plus - Καινοτομικές πρωτοβουλίες νέων και καλές πρακτικές για την αξιοποίηση των Διαδικτυακών Εργαλείων και Κοινοτήτων στον τομέα της Εκπαίδευσης και της Δια Βίου Μάθησης (http://www.mathisi20.gr), και έλαβε τη διάκριση "ειδική μνεία ενδιαφέροντος".
Το έργο αφορά τη δημιουργία ενός δικτύου επικοινωνίας και εκπαίδευσης μεταξύ του εκπαιδευτικού και των μαθητών, καθώς και την επικοινωνία των μαθητών μεταξύ τους. Δεδομένης της εξοικείωσης των μαθητών με τις νέες τεχνολογίες, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και το διαδίκτυο, θεωρήθηκε ότι η χρήση αυτών των μέσων στη διδασκαλία θα ζωντάνευε το ενδιαφέρον τους για το μάθημα και, ειδικότερα, θα ωφελούσε τους πιο αδύνατους μαθητές που διατηρούν συχνά μια μη θετική στάση απέναντι στο συμβατικό- κατά πρόσωπο-μάθημα. Από τα διαθέσιμα μέσα και εργαλεία για την υλοποίηση του παραπάνω στόχου επιλέχτηκε το εκπαιδευτικό κοινωνικό δίκτυο Edmodo (www.edmodo.com), χάρη και στη δυνατότητα χρήσης της ελληνικής γλώσσας που υπάρχει από το καλοκαίρι του 2011.
 
Τι είναι το Edmodo

Το Edmodo είναι μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που έχει σχεδιαστεί ειδικά για εκπαιδευτικούς και μαθητές. Για το 2011 περιλαμβάνεται στην 22η θέση στη λίστα των “100 κορυφαίων εργαλείων για την εκπαίδευση” με τάση ανόδου από έτος σε έτος. Χρησιμοποιώντας το Edmodo οι εκπαιδευτικοί μπορούν να δημιουργήσουν ένα ασφαλές δίκτυο για τις τάξεις τους, το οποίο τους επιτρέπει να δημοσιεύουν ανακοινώσεις, να αναθέτουν μέσω αυτού τις εργασίες και τα θέματά τους, ακόμη και να δημιουργήσουν ένα διαδικτυακό ημερολόγιο της τάξης. Άλλες δραστηριότητες είναι η δημιουργία και η ανάπτυξη "ψηφιακών βιβλιοθηκών", οι συχνές αναρτήσεις με ανακοινώσεις ή προτεινόμενα θέματα για συζήτηση, η δημιουργία μικρών ομάδων μελέτης εξ αποστάσεως και διαδικτυακά, ακόμη και η δημιουργία λογαριασμού γονέων, ώστε να μετέχουν και αυτοί σε θέματα του σχολείου και να παρακολουθούν τους βαθμούς και τις εργασίες των παιδιών τους. Με δυο λόγια το Edmodo είναι ένα κοινωνικό δίκτυο που εξοικειώνει τα παιδιά και τους εφήβους με τα κοινωνικά δίκτυα, παρέχοντας όμως και την απαραίτητη διαδικτυακή ασφάλεια κατά τη χρήση του.

 
Στόχοι με την εφαρμογή της συγκεκριμένης δράσης ήταν:
  • να προσεγγίσουμε την εκπαιδευτική διαδικασία με ένα νέο, ελκυστικό τρόπο
  • να γνωρίσουν οι μαθητές-αλλά και οι γονείς τους- πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα κοινωνικό δίκτυο για την προώθηση της συμμετοχής τους στην οικοδόμηση της γνώσης
  • να αποκτήσουν οι μαθητές νέες δεξιότητες στα πλαίσια του “νέου γραμματισμού”, ώστε με τη χρήση των ΤΠΕ να οδηγηθούν στην εμπέδωση και καλύτερη αφομοίωση της σχολικής γνώσης.
  • να υπάρξει μια πιο άμεση σχέση των μαθητών με τον διδάσκοντα, του οποίου ο ρόλος συνεχίζεται και έξω από τη σχολική τάξη
  • να υπάρξει επικέντρωση στις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε μαθητή
  • να μάθουν οι μαθητές να συνεργάζονται στο πλαίσιο ομαδικών εργασιών
  • να γίνεται άμεση ανταλλαγή ψηφιακού εκπαιδευτικού υλικού μεταξύ διδάσκοντος-μαθητών καθώς και των μαθητών μεταξύ τους.
     
    Γιατί το Edmodo

     Είναι προφανής η συσχέτιση (ακόμη και σε επίπεδο δομής και εμφάνισης της ιστοσελίδας) του Edmodo με το δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο Facebook.



     Παρ' ότι το τελευταίο έχει υποστηριχτεί ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία με πολλούς τρόπους, η κριτική προς το συγκεκριμένο δίκτυο είναι αρκετά έντονη. Το ίδιο το Facebook δεν επιτρέπει την εγγραφή μέλους κάτω των 13 ετών, οι ρυθμίσεις ασφαλείας που παρέχει δεν είναι πάντοτε εύκολο να ακολουθηθούν από μικρούς μαθητές, με αποτέλεσμα να είναι εκτεθειμένοι στην προσέγγιση από τρίτα άτομα και σε προφανείς κινδύνους. Ωστόσο οι μαθητές συχνά γνωρίζουν τη χρήση του, καθώς και άλλων κοινωνικών δικτύων όπως τα twitter, blogger, youtube. Στόχος, λοιπόν, ήταν να αξιοποιηθεί η προϋπάρχουσα γνώση του διαδικτύου και η θετική στάση των μαθητών απέναντι στα κοινωνικά δίκτυα, ώστε να παραχθεί μορφωτικό αποτέλεσμα στο πλαίσιο του λεγόμενου “νέου γραμματισμού” και βέβαια η δράση να παρέχει τα εχέγγυα της διαδικτυακής ασφάλειας που είναι απαραίτητα στην περίπτωση των ανήλικων μαθητών. Επιπλέον το Edmodo, ως δίκτυο που ανήκει στο λεγόμενο Web 2.0, ενθαρρύνει την άμεση ανταλλαγή απόψεων και μηνυμάτων, τη συμμετοχικότητα και συνεργατικότητα, την ανατροφοδότηση καθώς και τη δυνατότητα ενσωμάτωσης (embed) ποικίλων ψηφιακών μέσων με σχετική ευκολία και χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις από πλευράς των μαθητών.
    Αναφορικά με το ζητούμενο της ασφάλειας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των μαθητών, αυτά επιτυγχάνονται με τη χρήση κωδικών της ομάδας που γνωρίζουν μόνο οι μαθητές και οι οποίοι μπορούν εύκολα να αλλάξουν σε περίπτωση διαρροής τους από τον εκπαιδευτικό-διαχειριστή. Τέλος, κάθε μαθητής εισέρχεται στο δίκτυο με το δικό του προσωπικό κωδικό.
    Αναλυτική περιγραφή της δράσης εφαρμογής του Edmodo στη διδακτική πράξη
    Αποφασίστηκε η εφαρμογή της δράσης σε τέσσερα τμήματα του Γυμνασίου Αγριάς στα οποία δίδασκα τρία μαθήματα κατά το σχολικό έτος 2011-12: Στα Α1 και Α3 (Γλωσσική διδασκαλία και Νεοελληνική λογοτεχνία) και στα Β1 και Β2 (Ιστορία). Ας σημειωθεί εδώ ότι υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας και υποομάδων για την εκπόνηση ομαδικών εργασιών ή θεματικών ομάδων (π.χ λέσχη ανάγνωσης, φωτογραφίας κλπ).
     
    Αφού ενημέρωσα τους μαθητές για το πρόγραμμα, τις δυνατότητες και τα χαρακτηριστικά του, και έκανα τις παραπάνω προτάσεις, μοίρασα σε όλους, ανεξάρτητα αν είχαν πρόσβαση ή όχι στο διαδίκτυο το εξής φυλλάδιο με οδηγίες εγγραφής:

    Εγγραφή στο εκπαιδευτικό δίκτυο Edmodo
    Μπείτε στην ιστοσελίδα www.edmodo.com
    Κάνετε εγγραφή κάτω δεξιά, πατώντας “Είμαι μαθητής”, αφού πρώτα επιλέξετε την ελληνική σημαιούλα (ελληνική γλώσσα) κάτω κάτω.
    Στο παράθυρο της Εγγραφής γράψτε:
    τον κωδικό ομάδας του τμήματός σας (Α1): xxxxxx
    το όνομα χρήστη που θα επιλέξετε και έναν κωδικό
    το όνομα και το επώνυμό σας (στα ελληνικά)
    Δε χρειάζεται να γράψετε email
    Πατήστε Εγγραφή και τελειώσατε! Στη συνέχεια μπορείτε να συνδέεστε με τη χρήση του ονόματος χρήστη και του κωδικού σας, για να βλέπετε ανακοινώσεις, εργασίες και άλλα που θα δούμε στην πορεία.


    Οι εγγραφές ξεκίνησαν πολύ γρήγορα, κάποιες μάλιστα έγιναν λίγα λεπτά μετά το τέλος του ωραρίου(!). Σταδιακά την πρώτη εβδομάδα αυξήθηκαν, φθάνοντας ένα μήνα περίπου μετά σε ποσοστό 57-75% για κάθε τμήμα. Για τους μαθητές που δεν είχαν πρόσβαση από το σπίτι στο διαδίκτυο, χρησιμοποιήθηκε το εργαστήριο Η/Υ του σχολείου και ενημερώθηκε ο υπεύθυνος καθηγητής.
     
    Το δίκτυο παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητές να αποστέλλουν τις ανακοινώσεις τους προς όλα τα μέλη της ομάδας (προεπιλογή), οι οποίες, βέβαια, γνωστοποιούνται πάντοτε στον εκπαιδευτικό-διαχειριστή. Η δεύτερη δυνατότητα είναι οι μαθητές-μέλη να στέλνουν μόνο στον καθηγητή τις ανακοινώσεις και τις εργασίες τους (επιλογή “μόνο για ανάγνωση”)

     


    Πώς χρησιμοποιήθηκε το δίκτυο:
  • αποστολή υποστηρικτικών του μαθήματος βίντεο, παρουσιάσεων, σχεδιαγραμμάτων  
     
  • ανάθεση διαθεματικών εργασιών με καταληκτική ημερομηνία παράδοσης
  • ανάθεση κουίζ με ερωτήσεις κρίσεως κλειστού τύπου, κυρίως στο μάθημα της ιστορίας
  • διαγωνισμός δημιουργίας αφίσας για την προώθηση της φιλαναγνωσίας
  • παροχή συνοδευτικού ψηφιακού υλικού σε σχέση με εξωσχολικές δραστηριότητες όπως σχολικές εκδρομές, εκπαιδευτικές επισκέψεις κλπ
  • συμβουλές για τη χρήση προγραμμάτων, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στις σχολικές εργασίες (π.χ. δημιουργία screencast με οδηγίες για τη χρήση του vuvox)

  • ανακοινώσεις για θέματα λειτουργίας του σχολείου, όπως η ημερομηνία επίδοσης ελέγχων, εξεταστέα ύλη προαγωγικών εξετάσεων κλπ
  • απαντήσεις στα θέματα των προαγωγικών εξετάσεων

  • Επίλυση αποριών, απαντήσεις σε ερωτήσεις, παροχή οδηγιών και κατευθύνσεων για τις εργασίες.
  • Διεξαγωγή on line εξέτασης στο εργαστήριο Η/Υ στη θέση του διαγωνίσματος β' τριμήνου, στο μάθημα της Ιστορίας.

Συμπεράσματα – κριτική αξιολόγηση της χρήσης του Edmodo

Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν αρκετά θετικά στην εφαρμογή της δράσης. Ο αρχικός ενθουσιασμός περιορίστηκε, βέβαια, όταν είδαν ότι δεν είναι ένα άλλο Facebook, αλλά εργαλείο αποκλειστικά για εκπαιδευτική χρήση. Αναμενόμενο ήταν οι μαθητές που προέρχονται από περιβάλλον μορφωτικά και οικονομικά πιο υψηλό να ανταποκριθούν καλύτερα και με μεγαλύτερη συνέπεια. Υπήρξαν όμως και αρκετές περιπτώσεις “μέτριων” ή χαμηλής επίδοσης μαθητών που έδειξαν ζωηρό ενδιαφέρον, τουλάχιστον κατά την αρχική φάση, φάνηκε μάλιστα οι ψηφιακές τους δεξιότητες να ξεπερνούν κάποιες φορές αυτές των αριστούχων συμμαθητών τους, δίνοντάς τους μια αίσθηση υπεροχής.
Από την πλευρά των γονέων δεν υπήρξε καμιά επιφύλαξη, αντίθετα σε κάποιες περιπτώσεις δέχτηκα θετικά και επαινετικά σχόλια. Κάποιοι γονείς μάλιστα ζήτησαν περαιτέρω οδηγίες για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο και έδειξαν ευαισθητοποιημένοι για τη χρήση του. Τέλος τέθηκαν οι προϋποθέσεις για πληρέστερη λειτουργία του δικτύου το επόμενο σχολικό έτος, με την ενεργοποίηση και της δυνατότητας δημιουργίας "λογαριασμού γονέα".

Δεν υπάρχουν σχόλια: